Bitcoin madenciliği nedir?

Güncelleme: 11 Mart 2022

Kripto para sektörü ile ilgili haberlerde sık sık 'Bitcoin madenciliği' ifadesini görürsünüz. Peki, bu ne anlama geliyor. Bir kıyaslama olsun diye kullandığımız kağıt ve madeni paralar üzerinden anlatmaya çalışalım. Elimizdeki kağıt paralar nereden geliyor? Bu paralar bir devlet ve hükümet tarafından çıkarılan ulusal para birimleridir. Devletler ihtiyaç halinde para basarak bunları kullanıma sunuyorlar.

Peki, bir dijital para birimi, sanal para birimi ya da diğer adıyla kripto para birimi olan Bitcoin nasıl 'basılıyor' ya da 'çıkarılıyor'? İşte, en büyük kripto para birimi olan Bitcoin’i oluşturma işine 'Bitcoin madenciliği' deniliyor. Biraz daha ayrıntılı bakalım.

Bitcoin madenciliği nedir?

Bitcoin madenciliği, yüksek teknolojili bilgisayarlar tarafından çok karmaşık matematiksel denklemleri çözme işine deniliyor. Bitcoin madencileri ellerindeki hızlı bilgisayar donanımları ile bu matematiksel denklemleri çözüyorlar. Bu denklemler o kadar karmaşık ki bunların elle çözülmesi imkansız bir durum. Ancak yüksek teknoloji ürünü bilgisayarlar tarafından çözülebilir.

Tabii burada bu problemleri çözmek için sadece hızlı bilgisayar yetmiyor. Bir de şans gerekiyor. Tıpkı eskiden altın arayan madenciler gibi. Hem çok çalışmaları ve çok kazmaları gerekiyordu, hem de şanslarının yaver gitmesi. Yani Bitcoin madencileri hem çok çalışmalı hem de bu denklemi çözecek şanslı birileri olmalı.

Bu arada Bitcoin madenciliği temelde iki işe yarıyor. Madenciler ellerindeki donanımlar ile bu karmaşık denklemleri çözerek yeni Bitcoin’ler elde ediyorlar. Bunları satarak gelir elde edebilirler. İkincisi ise madenciler bu denklemleri çözerek yapılan işlemleri onaylıyorlar ve bununla da Bitcoin ağını daha güvenilir ve güvenli hale getiriyorlar.

Daha fazlası: Yeni başlayanlar için kripto para yatırım rehberi

Bitcoin ve geleneksel para birimlerinin farkı

Yukarıda da belirttiğimiz gibi, bugün kullandığımız paralar hükümetlerin kontrolünde, onlar tarafından basılıyor ve arkasında da teminatçı olarak yine devletler var. Mesela ABD Doları’nın arkasında ABD Merkez Bankası Fed duruyor. Bir kredi kartı ile işlem ve ödeme yapıldığında ise bu işlemlerin onay sürecini Visa ve Mastercard gibi kuruluşlar yapar. Yani bu ödeme ve işlem sahte değildir güvencesi verir.

Bitcoin ise diğer yandan hiçbir merkezi otorite tarafından düzenlenmiyor. Bunun yerine Bitcoin’i dünya genelinde milyonlarca bilgisayar destekliyor. Bunlara “düğüm” (node) deniliyor. Bu bilgisayarlar ağı, Fed, Visa ve Mastercard’ın yaptığı aynı işlevi gerçekleştirir. Ancak burada çok önemli bir fark var. Düğümler, önceki işlemler hakkında bilgi depolar ve gerçekliklerinin doğrulanmasına yardımcı olur. Bu düğümler ise dünya geneline yayılmıştır. Bu ağ üzerinde yapılan işlemler de halka açık bir liste şeklinde duruyor ve herkesin buraya erişimi var.

Daha fazlası: Kripto para nedir?

Kripto para madenciliği nedir?

Birisi Bitcoin kullanarak bir ödeme ya da alım yaptığı zaman buna “işlem” (transaction) deniliyor. Fiat paralar ile yapılan bu ödemeler ve işlemlerim kayıtlarını bankalar tutar. Bitcoin ağında ise bu işlemlerin kaydını madenciler tutar. Bu işlemlerle ilgili kayıtlar, bilgiler “blok”lara (block) ekleniyor ve halka açık blockchainde kaydediliyor. Daha sonra düğümler bu kayıtları ve blokları gözden geçiriyor ve daha sonra da onaylıyor.

Daha fazlası: Blockchain nedir?

Bitcoin madencileri blokları blockchaine ekliyor ve buradaki görevleri bloktaki bilgilerin doğru olduğundan emin olmak. En çok da Bitcoin’in kopyasının yapılmadığından emin olmaları gerekiyor. Yoksa dijital alanda “çift harcama” denilen bir durum oluşabilir.

Bitcoin madenciliği nasıl çalışır?

Bir madencinin işlemleri onaylayarak Bitcoin kazanabilmesi için iki şeyin gerçekleşmesi gerekiyor. Birincisi, 1 megabyte (MB) büyüklüğünde işlemleri onaylaması lazım. Bu büyüklükte bir işlem bazen bir tane bazen de birkaç bin tane olabilir. Her bir işlemin ne kadar veri içerdiğine göre değişiyor. Burası işin kolay kısmı.

İkincisi ise bir işlemlerin kaydedildiği bloku blockchaine eklemek için madencilerin çok zor matematiksel denklemleri çözmesi gerekiyor. Buna aynı zamanda “proof of work” (yani yaptığı işin ispatı) deniliyor. Aslında yaptıkları şey “hash” olarak adlandırılan 64 basamaklı onaltılık bir sayı bulmaya çalışmak.

Bu denklemi çözen madenci de ödül olarak Bitcoin (BTC) elde ediyor. Tabii bunların hiçbiri kolay bir iş değil. Bitcoin madenciliği için bazen çok pahalı bilgisayar donanımları gerekiyor. Bu da yetmez, bu bilgisayarlar inanılmaz ölçülerde elektrik enerjisi harcarlar. Ama sonuçta hiçbir otorite, merkezi bir yönetimi olmayan bu Bitcoin ağı dünya genelindeki ayrı ayrı kişiler, bilgisayarlar tarafından çalıştırılıyor ve sürekliliği sağlanıyor.